Geweld op straat

Naar schatting vinden jaarlijks zo’n 25.000 geweldsdelicten plaats in de zogenaamde ‘openbare ruimtes’, waarbij dader en slachtoffer onbekenden van elkaar zijn.

De meeste incidenten komen voor in woonwijken (34,5%, meer dan 1 op de 3 dus), het verkeer (24,4%, bijna 1 op de 4 dus) en uitgaansgebieden (19,2% bijna 1 op de 5). Ook in winkelcentra, op schoolpleinen, bij haltes van het openbaar vervoer (stations, taxistandplaatsen e.d.) en op sportvelden komt het voor. De term zinloos geweld is –helaas – inmiddels ingeburgerd. Wat moet iemand doen die getuige is van (zinloos) geweld op straat? In
principe: er niet bij betrokken raken als sprake is van overmacht. Uiteraard kunnen twee stevige mannen fysiek tussenbeide komen als een jongere jongen iemand aftuigt, maar een goede inschatting van de risico’s is geboden.

Altijd doen:

• Mobiliseer omstanders.
• Bel alarmnummer 1-1-2. Zelfs wanneer u geen bereik heeft of uw beltegoed is op, kunt u altijd 1-1-2 bellen. Ook in telefooncellen is 1-1-2 te bereiken zonder dat u daarvoor hoeft te betalen.
• Meld plaats en aard van de mishandeling, ook om hoeveel daders het gaat. Wie geen GSM heeft: in telefooncellen is het nummer gratis.
• Onthoud kenmerken van de dader(s). Als u niet tussenbeide kunt komen, kunt u proberen de daders zo goed mogelijk te observeren.
• Laat het slachtoffer niet alleen. Om twee redenen: iemand die werd mishandeld voelt zich al erg alleen en de mentale steun van een troostende man of vrouw in de nabijheid doet psychisch goed. Sla je jas om het slachtoffer en spreek hem of haar geruststellend toe.
• Twee, uiteraard: kijk wat voor letsel iemand heeft opgelopen. Misschien moet de ambulance ook komen of kunt u of een voorbijganger alvast EHBO-hulp verlenen.
• Meld u aan als getuige (achteraf). Dit kan van belang zijn om de daders veroordeeld te krijgen. In overleg met de politie kunt u wellicht een ander woonadres opgeven, als u bang bent voor represailles van de dader(s).

NB: U mag de verdachte aanhouden; iedere burger is bevoegd om een verdachte aan te houden. Daarbij is het wel zo dat het gebruikte geweld tegen de verdachte niet verder mag gaan dan nodig is om te voorkomen dat hij of zij er vandaar gaat. Zo mag u bijvoorbeeld de verdachte tegen de grond houden tot de politie is gearriveerd. Maar schat de situatie in en beoordeel wat de juiste actie is. En natuurlijk staat uw eigen veiligheid altijd voorop!

Met betrekking tot de kenmerken van de dader, moet u op het volgende letten:

• Geslacht; man of vrouw.
• Huidskleur; blank of getint.
• Leeftijd; vergelijk de dader met iemand die je kent.
• Postuur; atletisch, dik of mager.
• Lengte; wat is het verschil met uw lengte?
• Gezicht; een bril, een rond of lang gezicht.
• Opvallende zaken; flaporen, littekens, grote neus, tatoeages.
• Kleding; soort kleding, kleuren, stof.
• Extra: gebruik je mobiel als memorecorder.