Brandwonden ontstaan vaak onverwachts. Hoewel ze voornamelijk worden veroorzaakt door blootstelling aan extreme hitte, kunnen brandwonden ook ontstaan door contact met extreme kou, mechanische wrijving, chemische stoffen of langdurige blootstelling aan ultraviolette straling. Deze verwondingen veroorzaken ernstige weefselschade. Hoe dieper de brandwond, hoe ernstiger de situatie. Al hangt dit ook af van welk deel van het lichaam getroffen is. De meeste brandwonden ontstaan incidenteel, vaak als gevolg van het plotseling morsen van hete vloeistoffen, kort contact met gevaarlijke stoffen of langdurige blootstelling aan omgevingsfactoren zoals zonnestraling.
De gevolgen kunnen langdurig zijn. Juist daarom is een nauwkeurige identificatie van het type en de ernst van de brandwond van cruciaal belang. Een tijdige en adequate reactie bevordert niet alleen het herstel en verlicht het ongemak, maar kan ook complicaties beperken en, in kritieke gevallen, levensbedreigende gevolgen voorkomen. Daarom geven we in dit artikel een aantal tips voor het verzorgen van brandwonden.
Eerste hulp bij lichte brandwonden
Bij een eerste- of milde tweedegraads brandwond kun je het volgende doen:
- Kalmeer de persoon die is verbrand en stel hem of haar gerust.
- Spoel de brandwond direct met koel (geen ijskoud) water gedurende vijf tot tien minuten of tot de pijn afneemt.
- Verwijder kleding of sieraden rondom de wond, tenzij ze aan de huid vastzitten.
- Breng een vochtinbrengende crème aan, zoals aloë vera, om de huid te kalmeren.
- Neem zo nodig een vrij verkrijgbare pijnstiller zoals paracetamol of ibuprofen.
- Raadpleeg een arts als de pijn aanhoudt of als de huid gaat infecteren.
Lichte brandwonden kunnen doorgaans thuis worden behandeld met Burnshield brandwondenverzorging producten, maar ernstigere verwondingen vereisen onmiddellijk medisch ingrijpen en in sommige gevallen langdurige therapeutische behandeling.
De herkenning van verschillende brandwond graden
- Eerstegraads brandwonden: deze tasten alleen de bovenste huidlaag (epidermis) aan en veroorzaken roodheid, zwelling en pijn. Een typisch voorbeeld is zonnebrand. Deze brandwonden genezen meestal zonder medische hulp.
- Tweedegraads brandwonden: deze gaan dieper, tot in de tweede huidlaag (dermis). Ze zijn vaak rood, vochtig en vertonen blaren. Ze kunnen veroorzaakt worden door hete vloeistoffen. Er wordt in dit geval altijd aangeraden een arts te raadplegen, omdat een infectie mogelijk is. In sommige gevallen is een huidtransplantatie nodig.
- Derdegraads brandwonden: deze zijn ernstig en tasten alle huidlagen aan. De huid kan droog, leerachtig of zwartgeblakerd zijn. Door beschadigde zenuwuiteinden kan er geen pijn worden gevoeld. Ze kunnen ontstaan door hete olie, vuur, elektriciteit of chemicaliën. Directe medische hulp is noodzakelijk en er is vaak een huidtransplantatie nodig.
Wanneer de medische hulp inschakelen?
Behandel een brandwond als ernstig en raadpleeg een arts of bel hulpdiensten als:
- De brandwond groter is dan 5 cm.
- De wond zich op het gezicht, handen, voeten, lies, billen of gewrichten bevindt.
- De brand is veroorzaakt door vuur, elektriciteit of chemicaliën.
De eerste hulp bij ernstige brandwonden
Totdat medische hulp arriveert:
- Verwijder de persoon van de bron van verbranding, mits veilig.
- Controleer de ademhaling. Begin met beademing indien nodig en als je dit kunt.
- Verwijder strakke voorwerpen zoals sieraden en riemen, vooral bij het brandwond gebied.
- Dek de wond losjes af met schoon gaas of een doek.
- Houd het verbrande gebied omhoog, indien mogelijk boven het hart.
- Let op tekenen van shock, zoals een zwakke pols, klamme huid en oppervlakkige ademhaling.
De nazorg
Ernstige brandwonden vereisen vaak langdurige zorg in gespecialiseerde brandwondencentra. Behandelingen kunnen maanden duren en bestaan uit huidtransplantaties, fysiotherapie en emotionele ondersteuning. De doelen zijn het verminderen van littekenvorming, het voorkomen van infecties, het beheersen van pijn en het herstellen van de functie van het getroffen gebied.
Met de juiste eerste hulp en medische zorg is herstel mogelijk, zelfs bij ernstige brandwonden. Snelle actie en goede nazorg zijn daarbij essentieel.